Geluk, een tekst van 14/02/2006

Graag nodig ik jullie uit om mee te denken over
Het Geluk.

Het Engelse happiness is afgeleid van het Ijslandse woord happ, dat toeval betekent. Zo ook to happen: het gebeurt. Of beter: het kàn gebeuren, maar het kan ook niet gebeuren.

Of in het Frans. La bonheur. A la bonne heure (bonheur)!
Les bonnes heures. Je kan er dan vanuit gaan dat er ook mauvaises heures zijn. En van wat hangt dat af? Toeval?

Ook in onze taal. Geluk. Het is geluk-t! Maar ’t kan al even goed niet lukken.

Kortom, het is duidelijk dat hier in ons westers taalgebruik geluk voornamelijk afhangt van Het Toeval.

Toevallig (Ha, het ‘westers’ geluk!) las ik vorig weekend een krantenartikel over de sociale voorwaarden tot geluk. (Bron: Laatste Nieuws, “Meer welvaart maakt niet gelukkiger”, zat. 11 & zon. 12 februari 2006 – Over recent onderzoek van Dhr. Ruut Veenhoven, hoogleraar Erasmusuniversiteit te Rotterdam).

Een belangrijke basisvoorwaarde, aldus Dhr. Veenhoven, is keuzevrijheid. In een sociale omgeving waar men eigen keuzes kan maken, in alle vrijheid, is men over het algemeen gelukkiger dan in een omgeving met een dwingende sociale controle. Hier is die vrijheid juist belangrijk.
Maar volgens mij brengt vrijheid ook verantwoordelijkheid met zich mee. De ene z’n vrijheid begint, waar iemand anders z’n vrijheid eindigt. Waar zijn precies de grenzen?

Alle studies zijn het erover eens, meer welvaart maakt zeker niet meer gelukkig. De krant haalt hier een mooi voorbeeld aan volgens de wet van de verminderde meeropbrengst: een eerste reep chocolade is heerlijk, de tweede ook nog, de derde al minder, de vierde niet echt meer en de vijfde doet je kotsen.

Verder stelt de professor nog dat gelukkige mensen toleranter zijn, ze minder vaak zondebokken nodig hebben, ze zich meer inzetten voor maatschappelijke organisaties en dat het redelijker kiezers zijn… Een leuke stelling is hier “Gelukkige mensen zijn meestal ook vriendelijk.” :-)

Allemaal aanvaardbaar. Ik wilde het nog even nakijken met wat de Dalai Lama over geluk zegt.
(Bron: De Kunst van het Geluk, Dalai Lama & Howard Cutler – ISBN 90 5501 605 5)

Letterlijk (pg. 21): "Wat is de zin van ons bestaan? Wat maakt ons leven zinvol? De zin van ons bestaan is het zoeken naar geluk."

Interessant. Dit maakt dus dat de zin van ons leven onder andere niet is:
- een godsdienst klakkeloos volgen;
- geld en materiële welvaart vergaren – enkel en alleen ten persoonlijke titel;
- kinderen kweken uit eigenbelang;
- gelukkig zijn – maar enkel in roesmomenten;
- kortstondig geluk van een seksueel hoogtepunt;
en andere zogenaamde drogredenen die een mens gelukkig maken, want ze maken hem slechts kortstondig gelukkig, en alles hangt dan nog ’s af van het toeval.

En hoe word je dan gelukkig volgens de Dalai Lama?
(pg. 104) “Door je universeel mededogen te ontwikkelen.”
“Bij het ontwikkelen van mededogen kun je mogelijk eerst jezelf van je lijden verlossen. Richt dit natuurlijke gevoel op jezelf, cultiveer het en breid het daarna uit om ook anderen te omvatten.”
Universeel mededogen is iets anders dan verbondenheid. Verbondenheid bevat het idee van een weegschaal: ik geef iets in de hoop iets terug te krijgen.
“Universeel mededogen kan omschreven worden als een toestand van de geest die geweldloos is, niet schadelijk en niet agressief. Een houding van de geest die de anderen wil bevrijden van hun lijden. Dit alles in een gevoel van toewijding, verantwoordelijkheid en respect voor de andere.”

Ik haal nog één citaat aan (pg. 84):
“Telkens wanneer ik mens ontmoet, benader ik hen vanuit het standpunt dat we de meest fundamentele dingen met elkaar gemeen hebben. We hebben allebei een lichamelijke vorm, een geest, emoties. We worden allemaal op dezelfde manier geboren, en we gaan allemaal dood. We willen allemaal gelukkig zijn, en niet lijden. Als ik de anderen vanuit dit standpunt bekijk, en niet de nadruk leg op onbetekende verschillen, zoals het feit dat ik Tibetaan ben, of een andere huidskleur, godsdienst of culturele achtergrond heb, geeft mij dat het gevoel dat ik iemand ontmoet die precies hetzelfde is als ik. Ik merk dat als je anderen op dat niveau benadert, je veel gemakkelijker met elkaar kunt omgaan en communiceren."

Ik heb zeer veel uit dit boek gehaald en zal er nog veel meer uithalen. Alles op zijn tijd. Bedankt om dit mee te willen lezen en om mee te willen denken. Bedankt ook voor jullie visies. Met een groeiend universeel mededogen en een zo klein mogelijk ego (er is nog wat werk aan…), groet deze toch wel gelukkige mens jullie op deze speciale valentijnsdag.

Carla
14/02/2006